Kako je nakon pobjede u ratu Turska formirana kao moderna država
Vijekovimma je područje današnje Turske predstavljalo stanište različitih kultura i civilazacija. Ipak, Osmansko carstvo je država koja se najduže u kontinuitetu zadržala na prostoru koji je i danas poznat pod nazivom Mala Azija. Šest vijekova je država Osmalnija imala svoju bazu baš tu i odatle se širila na okolna područja. U zenitu svoje moći Osmansko carstvo se prostiralo čak na tri kontinenta: Aziju, Afriku i Evropu.
Ipak, moderna turska država je stvorena prije ravno 100 godina, prije svega zahvaljujuću viziji čovjeka koga i danas zovu ocem Turske – Mustafe Kemala Ataturka.
Osmansko carstvo je zvanično okončano nakon Prvog svetskog rata. Turski rat za nezavisnost, koji je vodio Mustafa Kemal Atatürk, rezultirao je uspostavljanjem Republike Turske 29. oktobra 1923. godine. Republika je označila kraj Osmanskog sultanata , a Istanbul više nije bio prestonica carstva.
Bio je to “bosanski lonac” različitih kultura, jezika i religija i karakteriziran je politikom tolerancije prema različitim etničkim i vjerskim grupama, omogućavajući im da zadrže svoje različite identitete i prakse unutar carstva. Upotreba devširmea, sistema regrutacije talentovanih pojedinaca iz nemuslimanskih zajednica za službu u državi, i osnivanje janjičara (elitnih pješadijskih jedinica) bili su inovativna praksa carstva. Osmanska vojska je uspješno koristila taktiku kao što je opsadno ratovanje, a elitni janjičarski korpus bio je ključni element njihove vojne snage. Sve u svemu, otomanska vojska, posebno u vrijeme vrhunca carstva, bila je ogromna sila.,
Ali nažalost, u vrijeme kada je carstvo počelo da jenjava, Osmanlije su stali na stranu Centralnih sila tokom Prvog svjetskog rata tokom godina 1914-1918 i suočili se s vojnim porazom. Nakon rata, Osmansko carstvo se suočilo sa porazom, okupacijom i raspadom. Carstvo je podijeljeno, a Sevrskim ugovorom (1920.) navedeni su uslovi za rasparčavanje osmanskih teritorija među savezničkim silama. To je dovelo do širokog otpora među turskim nacionalistima, koji su odbacili te uvjete.
Godine 1920. u Ankari je osnovana Velika nacionalna skupština Turske pod vodstvom Mustafe Kemala Ataturka. Ova skupština je tvrdila da je legitimna vlada Turske i odbacila je sultanovu vlast. Tako je započeo Turski nacionalni pokret, sa ciljem da se odupre stranoj okupaciji i očuva turski suverenitet. Ono što je uslijedilo bio je Turski rat za nezavisnost koji je od 1919. do 1922. svjedočio da je Ataturk, vojni oficir i nacionalni heroj, vodio ono što je ostalo od carstva u borbu protiv okupatorskih savezničkih snaga, uključujući grčke, britanske i francuske trupe, kao i protiv osmanskih vlasti. voljan da sarađuje sa stranim silama. Mustafa Kemal Atatürk bio je ključna figura tokom Turskog rata za nezavisnost i na sreću, turske snage su uspješno odbile napore da se podijele Turska, što je na kraju dovelo do uspostavljanja Republike Turske 1923. godine.
Najveća bitka
Odlučujući trenutak u ratu dogodio se tokom bitke kod Sakarije 1921. godine, kada su turske snage, pod komandom Mustafe Kemala, uspješno odbile grčko napredovanje. Ovo je označilo prekretnicu u korist turskih nacionalista. Kao dio nacionalističkih reformi, posljednji osmanski sultan, Mehmed VI, svrgnut je 1922. godine, čime je službeno okončan Osmanski sultanat. Ova bitka i sukob koji je u toku doveli su do diplomatskih pregovora, koji su na kraju rezultirali potpisivanjem Lozanskog sporazuma 1923. godine. Ovaj sporazum je zamijenio Sevrski sporazum i priznao suverenitet Republike Turske. Njime su ocrtane nove granice Turske i osigurano međunarodno priznanje njene nezavisnosti.
Deklaracija republike
Dana 29. oktobra 1923. godine, Mustafa Kemal Atatürk je zvanično proglasio Republiku Tursku, a ovaj datum se nastavlja svake godine slaviti kao Dan Republike u Turskoj. Tog datuma Atatürk je postao prvi predsjednik Turske. Proglašenje Republike Turske održano je u sadašnjoj prijestolnici Turske, Ankari, u zgradi u kojoj se sada nalazi prva Velika turska nacionalna skupština (TBMM). Ovaj istorijski trenutak označio je kraj Otomanskog sultanata i početak moderne, sekularne i nacionalističke države Turske i upravo se taj trenutak obilježava svake godine 29. oktobra kao Dan Republike u Turskoj.
Osim što je bio uspješan vojskovođa, Ataturk je sproveo niz širokih reformi s vizijom modernizacije Turske. One su uključivale političke, pravne, kulturne i društvene promjene koje su imale za cilj transformaciju Turske u sekularnu i zapadno orijentiranu naciju. Od promjene pisma do revolucije šešira, u kojoj je osmanski fes postepeno uklonjen u korist zapadnih šešira sa širokim obodom, i drugih promjena poput uvođenja zapadnjačke muzike, a sve u nastojanju da se označi značajan odmak od otomanskog doba i polaganje temelji moderne turske države.
Daily Sabah
